ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΑΚΗΣ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ

Υπάρχουν πολλές οφθαλμολογικές παθήσεις που πρέπει να έχουν έννοια οι γονείς και ο παιδίατρος του νεογέννητου.

1) Πρώτα απ’ όλα είναι οι επιπεφυκίτιδες που μολύνεται το βρέφος από τον κανονικό τοκετό από την μητέρα (χλαμύδια, σταφυλόκοκκος κλπ). Αυτά αντιμετωπίζονται με σταγόνες ειδικού κολλυρίου που οι μαίες στο μαιευτήριο, τοποθετούν στους οφθαλμούς μετά τη γέννηση. 

2) Η πιο συχνή πάθηση είναι όταν είναι βουλωμένοι οι δακρυϊκοί πόροι που το μωρό δακρύζει συνέχεια στον ένα ή στους δύο οφθαλμούς και έχει μια επιπεφυκίτιδα (τσίμπλα) που δεν περνάει παρά την χρήση αντιβιοτικών. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνει διάνοιξη των δακρυϊκών οδών (του σωληναρίου που αποχετεύει τα δάκρυα. Αυτό πρέπει να γίνει όσο το δυνατό νωρίτερα μετά από τον πρώτο ή το πολύ τον δεύτερο μήνα από την γέννηση.

Είναι μια πολύ απλή επέμβαση γίνεται ένας καθετηριασμός των δακρυϊκών σωληναρίων (διάνοιξη) μπορεί να γίνει και χωρίς αναισθησία, που με ένα ειδικό διαστολέα ανοίγουμε το δακρυϊκό σωληνάριο στο οστέινο στόμιο του, στη διαδρομή που έχει από τον οφθαλμό δια μέσου της μύτης στο στόμα. Εάν καθυστέρηση πολύ να γίνει ο καυτηριασμός μετά μπορεί να χρειαστεί επέμβαση γιατί το κόκαλο σκληραίνει όσο μεγαλώσει το μωρό.

3) Πολύ σοβαρή αρρώστια είναι ο βούφθαλμος (συγγενές γλαύκωμα) όταν δούμε κάποιο μωρό που έχει πολύ μεγάλα μάτια που δημιουργείται από πίεση του οφθαλμού πιθανώς να έχει συγγενές γλαύκωμα. Είναι από τις πιο σοβαρές ασθένειες γιατί καταστρέφεται το οπτικό νεύρο από την μεγάλη πίεση και πρέπει να γίνει άμεση επέμβαση. Με ειδικές τεχνικές ανοίγουμε την γωνία του προσθίου θαλάμου για να αντιμετωπισθεί η ενδοφθαλμία πίεση. Αυτό πρέπει να γίνει αμέσως μόλις το αντιληφθούμε είναι δύσκολη εγχείρηση και απαιτεί ειδική εμπειρία.

4) Άλλη αρρώστια είναι ο συγγενής καταρράκτης. Εάν δούμε στον ένα ή στους δύο οφθαλμούς μια ασπρίλα, μια θολερότητα στο φακό του ματιού πρέπει αμέσως να τον δει οφθαλμίατρος. Ο συγγενής καταρράκτης είναι αρκετά συχνός και αν η μητέρα έχει μολυνθεί με ερυθρά ή ιλαρά και νοσήσει όταν είναι έγκυος στους πρώτους μήνες της κυήσεως το παιδί θα πάθει συγγενή καταρράκτη ετερόπλευρο ή αμφοτερόπλευρο. Γι’ αυτό όταν δεν έχει περάσει την ερυθρά η μητέρα, σε μικρή ηλικία πρέπει να συνεννοηθεί με τον γυναικολόγο της. Το βρέφος πρέπει να χειρουργηθεί ανάλογά με την μορφή του καταρράκτη, αλλά μετά την εγχείρηση πρέπει να γίνει ειδική θεραπεία, για να μην αμβλυωπήσει (τεμπελιάσει) ο οφθαλμός που είχε τον καταρράκτη. Τώρα τοποθετούμε και ενδοφακό σε σχετικά μικρές ηλικίες και η θεραπεία είναι πιο ελπιδοφόρα. Είναι βασικό εάν γνωρίζουμε ότι η μητέρα έχει μολυνθεί με ερυθρά στην αρχή της κυήσεως πρέπει να γίνει διακοπή της κυήσεως.

Ο συγγενής καταρράκτης πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί με το ρετινοβλάστωμα (παιδικός καρκίνος) βλέπουμε πάλι μια λευκή μάζα στον οφθαλμό που μοιάζει πολύ με καταρράκτη αλλά δυστυχώς είναι μια πολύ επιθετική μορφή καρκίνου που στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνει το ταχύτερο εξόρυξη του οφθαλμού και τοποθέτηση τεχνητού οφθαλμού. Σπάνια αρρώστια αλλά δυστυχώς υπάρχει.

5) Και τέλος είναι οι στραβισμοί που είναι αρκετά συχνοί που είναι ή συγκλίνοντες ή αποκλίνοντες ή με ανοφορία. Υπάρχουν και διάφορα σύνδρομα που συνδέονται με τους στραβισμούς. Στους στραβισμούς πάντα υπάρχουν δύο σκέλη το κοσμητικό αποτέλεσμα και η όραση. Το κοσμητικό αποτέλεσμα δηλαδή όταν ο ένας οφθαλμός πάει προς τα μέσα ή προς τα πάνω γίνετε καλά με μία επέμβαση. Αλλά η οπτική οξύτητα η αμβλυωπία που δημιουργείται από τον στραβισμό είναι πιο σοβαρή και απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία.

Καταρχήν πρέπει να δοθούν σωστά γυαλιά. Ο οφθαλμός που στραβίζει χάνει όραση και πρέπει να γίνει άσκηση για να γυμναστεί.

Κλείνουμε με μια επίδεση τον υγιή οφθαλμό δηλαδή αυτόν που δεν στραβίζει ώστε να αναγκάσουμε τον αμβλυωπικό οφθαλμό να χρησιμοποιείται και να δυναμώσει. Βέβαια το μικρό παιδί δεν θέλει να το κάνει αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει με πολύ κόπο και προσπάθεια γιατί η όραση όταν το παιδί μεγαλώσει πάνω από 13 ετών δεν φτιάχνετε ενώ σε μικρή ηλικία με την άσκηση έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό κάθε στραβισμός να ελέγχεται για διαθλαστικές ανωμαλίες και να γίνετε άσκηση ώστε η οπτική οξύτητα να είναι ίδια και στους δύο οφθαλμούς. Εφόσον ρυθμίσουμε την οπτική οξύτητα προχωράμε στην επέμβαση για τον στραβισμό.